Naukowcy opisali dotąd około 150 tysięcy gatunków grzybów. Niektórzy badacze sądzą nawet, że na Ziemi istnieje około 5 milionów gatunków tych organizmów. Występują we wszystkich strefach klimatycznych, nie tylko na lądzie, ale także w środowisku wodnym. Są krewnymi zwierząt, ale mają też wiele cech roślin.
Grzyby zaczęły zasiedlać lądy jako mikroskopijne organizmy. Potem, w toku ewolucji zwiększały swoje rozmiary. W dewonie osiągały wysokość dochodzącą do 9 metrów! Potem ustąpiły miejsca roślinom i zeszły pod ziemię. Dziś giganci królestwa grzybów są znacznie skromniejsi.
Szukając odpowiedzi na pytanie, jaki jest największy grzyb na świecie trzeba wziąć pod uwagę budowę tych organizmów. Są one złożone z nitkowatej grzybni. Często jest ona ukryta w podłożu, na którym grzyb rośnie. Jednak to, co powszechnie nazywamy grzybem to owocnik. Czyli zbita część grzybni, wewnątrz której lub na zewnątrz której powstają zarodniki płciowe.
Największy grzyb na świecie
Większość grzybowych rekordów odnosi się do owocników. W tej kategorii największy grzyb na świecie to Phellinus ellipsoideus. Potocznie nazwalibyśmy go hubą. Rośnie na martwym drewnie. Jego zdrewniałe owocniki są wieloletnie. Dzięki temu w sprzyjających warunkach mogą urosnąć do bardzo dużych rozmiarów.
Phellinus ellipsoideus / fot. Dr. Bao-Kai Cui, Wikimedia Commons,CC-BY-SA-3.0
Gatunek występuje w tropikalnych i subtropikalnych obszarach Chin. W 2010 roku na wyspie Hainan znaleziono bardzo duży owocnik. Miał on aż 1085 cm długości, 84 cm szerokości i 5 cm grubości. Szacuje się, że okaz, który miał 20 lat, ważył od 400 do 500 kilogramów. Czyli mniej więcej tyle, co dorosły koń lub fortepian. Odkrywcy pozostawili grzyb w stanie nienaruszonym.
Największym dotąd zebranym grzybem świata jest wachlarzowiec olbrzymi. Rekordowy okaz w 2019 roku został znaleziony w Hiszpanii przez kucharza Sergio Martineza Valledora. Wielki owocnik ważył 68,8 kg. Czyli tyle, co dorosły mężczyzna. Grzyb był cięższy o 23 kg od poprzedniego rekordzisty. Co ciekawe, wachlarzowce są jadalne, ale tylko gdy są młode. Gigantyczny okaz nie nadawał się już do spożycia.
Największy grzyb w Europie
Nie był to jednak największy grzyb w Europie. Ten tytuł należy bowiem do innego, nienaruszonego przez człowieka okazu z gatunku Rigidoporus ulmarius. To także coś, co nazwalibyśmy hubą. A konkretnie – pasożyt rosnący głównie na drzewach liściastych. Występuje w Europie zachodniej i południowej.
Rigidoporus ulmarius / fot. Hectonichus, Wikimedia Commons,CC-BY-SA-3.0
W londyńskim ogrodzie botanicznym Kew Gardens odkryto w 1996 r. rekordowy owocnik tego grzyba. Miał rozmiary 1,7 na 1,47 m i wysokość 21 cm. Jego masę oszacowano na 284,5 kg. Niestety, grzyb obumarł po tym, jak zamieszkała pod nim rodzina lisów.
Największy grzyb w Polsce
W Polsce nie mamy aż tak wielkich grzybów. Są jednak gatunki zasługujące na pojawienie się w tym zestawieniu. Uwaga – wszystkie z nich to grzyby jadalne.
Czasznica olbrzymia
Czasznica olbrzymia / fot. Henk Monster, Wikimedia Commons, CC-BY-3.0
Znana też jako purchawica olbrzymia. Jak sama nazwa wskazuje, zaliczana jest do purchawek. Wytwarza owocniki osiągające 10–60 cm średnicy i obwód do 135 cm. Występuje głównie w Ameryce Północnej i Europie. Rekordowo wielkie pod względem objętości czasznice znaleziono w Kanadzie. Latem 2016 r. Adrian Karasiewicz trafił na okaz o średnicy 210 cm. Z kolei w 1987 r. Jean-Guy Richard znalazł owocnik ważący 22 kg i mierzący 264 cm obwodu.
Szmaciak gałęzisty
To pasożyt drzew iglastych. Jego inna nazwa to siedzuń sosnowy. Ma kulisty kształt, tworzą go płatkowate, różnie pozrastane gałązki. Jest gatunkiem rzadkim. W 1977 r. w Piotrkowicach koło Tarnowa znaleziono rekordowy egzemplarz. Owocnik ważył aż 15 kg i miał przeszło 100 cm średnicy. Z kolei w 1711 roku w Turoszowie na Dolnym Śląsku został znaleziony grzyb, który ważył 20 kg i mierzył 2,55 m.
Największy organizm na Ziemi
Do tej pory braliśmy pod uwagę tylko owocniki. Jednak znajdująca się pod ziemią grzybnia może zajmować setki hektarów i osiągać masę kilkuset ton. Dlatego największy grzyb na świecie jest w dużym stopniu niewidoczny.
Rekordzistką jest tu bowiem opieńka ciemna, występująca w rejonie Blue Mountains w amerykańskim stanie Oregon. Zajmuje tam ona powierzchnię aż 8,9 kilometra kwadratowego. Żeby potwierdzić, że rekordowy grzyb rzeczywiście jest jednym organizmem, badacze pobrali próbki grzybni z kilku miejsc. Następnie przeprowadzili badania genetyczne i wykonali obserwację rozrostu w warunkach laboratoryjnych.
Jest to jeden z największych organizmów na świecie. Pod tym względem rywalizuje ze słynnym Pando, czyli kolonią topoli osikowej (Populus tremuloides) w amerykańskim stanie Utah. Zajmuje ona powierzchnię ponad 40 hektarów.
Ciekawostki o grzybach
Na zakończenie mamy dla was porcję grzybowych ciekawostek.
- Gąska sosnowa to jeden z najdroższych grzybów świata. W Japonii, gdzie jest szczególnie ceniona, trzeba zapłacić nawet dwa tysiące euro za kilogram owocników.
- W polskich lasach można napotkać bardzo nietypowe grzyby. W tym m.in.: palce umarlaka i trąbki śmierci.
- Muchomor sromotnikowy zaatakował Kalifornię, produkując armię swoich własnych klonów. To najbardziej śmiercionośny grzyb na świecie.
- Niektóre grzyby potrafią świecić. Można je spotkać także w Polsce.
- Chondrostereum purpureum to grzyb, który atakował drzewa. W zeszłym roku po raz pierwszy w historii zainfekował człowieka.
- Grzyby mogą pomóc nam w kolonizacji innych planet, uporaniu się z plastikowymi odpadami, a nawet w ocaleniu zagrożonych wyginięciem pszczół.
